Sahte Alkol Nedir? Sahte Alkol Zehirlenmesi Nasıl Anlaşılır?
Metil alkol alındığı zaman vücutta zehire dönüştüğü için alan kişide baş ağrısı, uyku hali, aşırı baş dönmesi, kusma, bulanık görme veya ileri aşamada görmede tam kayıp (körlük) gibi belirtilere neden oluyor. Doz biraz artarsa kanda asit miktarının artması, nöbetler, felç, koma gibi tablolara gidebiliyor ve ölümle sonuçlanıyor.
Malesef son günlerde ülkemizde çok sayıda sahte alkole bağlı ölüm vakası bildirildi. Asıl mesleği doktorluk olan bir viski kültürü yazarı olarak sıkça soru aldığım bu konuda bilgi vermek ve konuun önemine dikkat çekmek istiyorum.
SAHTE ALKOL NEDİR?
Bildiğimiz gibi viski, votka, cin gibi yüksek alkollü içkilerin içinde bulunan alkol, tahılların damıtılması ve tahılın içindeki şeker moleküllerinin alkole dönüşmesi ile elde edilen ETİL ALKOL (etanol de deniyor). Etil alkol daha önce Alkolün Vücuda Etkileri yazımda da özetlediğim gibi tamamıyla masum değil ancak normal dozlarda alındığında zehir etkisi de bulunmuyor.
“Sahte alkol” dendiğinde aklımıza gelmesi gereken alkol METİL ALKOL (metanol). Kimya derslerinden hatırlayacağınız gibi “alkoller” farklı karbon sayılarına göre etil, metil, izopropanol, fenol gibi farklı adlar alan geniş bir kimyasal grubu.
Metil alkol odun talaşının damıtılması ile elde ediliyor. Endüstride boya inceltici, antifriz, cam temizleyici gibi maddelerin yapımında kullanılıyor ve asla ve asla içilmemesi gerekiyor.
SAHTE ALKOL ZEHİRLENMESİ NASIL ANLAŞILIR?
Metil alkol vücuda girdiği zaman karaciğerde alkol dehidrogenaz enzimi aracılığı ile formaldehite ve takiben aldehit dehidrogenaz enzimi ile formik aside dönüştürülür. Bu aşamaları elbette hatırlamak gerekmiyor ama formik asitin çok şiddetli bir zehir olduğunu söylemek gerekiyor.
Metil alkol alındığı zaman vücutta böyle bir zehire dönüştüğü için alan kişide baş ağrısı, uyku hali, aşırı baş dönmesi, kusma, bulanık görme veya ileri aşamada görmede tam kayıp (körlük) gibi belirtilere neden oluyor. Doz biraz artarsa kanda asit miktarının artması, nöbetler, felç, koma gibi tablolara gidebiliyor ve ölümle sonuçlanıyor.
SAHTE ALKOL NASIL ANLAŞILIR?
Sahte alkolü anlamak çok kolay değil, ancak fiyatı çok düşük olan bir alkol gördüğünüzde şüphelenmeniz gerekiyor. Şişe bandrollüyse, kapağı bilyeliyse sahte olma ihtimali de az.
ŞÜPHELENİRSEK NE YAPALIM?
Alo 114 numaralı Zehir Danışma Hattı 24 saat boyunca hizmet veren çok önemli bir kurum. Bir kişinin alkole aşırı bir reaksiyon gösterdiğini düşündüğünüz anda lütfen aramaktan çekinmeyin. Hat, zehirlenme vakalarında teşhis ve tedaviye yönelik sağlık kuruluşlarına rehberlik ederken (doktorluk yaparken acile zehirlenme belirtileri ile gelen bazı hastalarım için ben de aramıştım), kişisel başvuruların cevaplanması, zehirlenmelerin saptanması, değerlendirilmesi ve önlenmesi konusunda çalışma yürütüyor. Elbette Hızır Acil 112 de her zaman ilk akla gelmesi gereken numaralardan.
Umarım bu bilgileri hiç kullanmanız gerekmez…
Sağlığınıza.
