Viski Sözlüğü

MELEKLERİN PAYIAlkol olgunlaşırken fıçıdan buharlaşan hacme verilen ad. İskoçlar buharlaşan alkolün meleklere gittiğine ve bunun karşılığında müthiş viskiler elde ettiklerine inanmaktadır. İskoçya’da yılda %2 düzeylerindeyken, Hindistan ve Tayvan gibi nemli ve sıcak iklimlerde %16’ya kadar çıkabilir.
A
ABV(alcohol by volume) alkolün yüzde olarak değerini belirtmek için kullanılan bir kısaltma
Alkol Kasası(Spirit Safe) İmbikten çıkan alkolün içinde aktığı kilitli cam kutu.
AmilazMayşe tankında nişastayı maltoza çeviren enzim
Aqua VitaeLatince “Yaşam Suyu” Viski gibi damıtılarak üretilen alkollere verilen genel ad
ArpaViski üretiminde en sık kullanılan tahıl. Tek malt viskiler %100 arpa kullanılarak üretilmektedir.
B
Bağımsız ŞişeleyiciDamıtımevlerinin ürettiği viskileri fıçıyla satın alarak kendi markası altında şişeleyen firmalar (Örn. Master of Malt, Compass Box)
Baş Damıtımcı Viskinin tüm üretim aşamalarından sorumlu olan damıtımevinin en önemli çalışanı. Viskinin tadı, kokusu, kalitesi, şişelerin renk ve lezzet tutarlılığından başlıca sorumlu kişi.
Baş HarmancıBir harman viskinin içine hangi tek malttan ne kadar miktarda gireceğini belirleyen firma çalışanı. Viski endüstrisindeki en önemli görevlerden biridir.
BitişViski tadımı sırasında viski yutulduktan sonra ağızda ve damakta bıraktığı izlenim. Kısa, orta ve uzun olarak tanımlanabilir.
BurbonAmerika’da üretilen, yasa gereği üretiminde %51-80 oranında mısır kullanılması gereken, yeni üretilmiş beyaz meşe fıçılarda olgunlaştırılan viski türü. En fazla Kentucky eyaletinde üretilmektedir.
BurunViski tadımı sırasında koklayarak alınan duyular
C-Ç
Cask StrengthFıçıdan çıktığı alkol düzeyinde şişelenen, şişelenmeden önce suyla seyreltilip alkol düzeyi düşürülmemiş viski
Coffey İmbiğiSürekli damıtım işlemi yapılabilen sütun imbikler. Harmanlanmış viskilerin içine katılan tahıl viskilerin üretiminde kullanılır. Aeneas Coffey tarafından 1830’da İrlanda’da icad edilmiştir.
CopitaGenellikle şeri için kullanılan ancak her türlü alkolü tadarken kullanıma uygun ağzı daralan küçük, dar kadeh
D
Damıtımİçinde alkol bulunan bir sıvının ısıtılıp buharlaştırılması ve daha sonra tekrar soğutularak daha yüksek bir alkol oranı elde edilmesini sağlayan işlem. Damıtım işlemi imbiklerde yapılır.
DengeViskinin içindeki farklı aromaların birbiriyle denge içinde olduğu, birbirini baskılamadığı bir viski tadım terimi
Dramİskoçya’da “bir tek viski” yi tanımlamak için kullanılan bir terim. Tam ölçüsü bilinmemektedir.
E
EvlendirmeFarklı fıçılarda olgunlaşmış viskileri tek bir fıçı veya tanka alarak tadlarının birbirine karışmasını sağlama işlemi
F
FenolTurba yandığı zaman ortaya çıkan ve Islay viskilerine isli, turbamsı kokuyu veren kimyasal madde. (bkz ppm)
FermentasyonArpanın içinde bulunan glukozun (şekerin) maya kullanılarak alkole dönüştürülmesi işlemi
Fırınlama (kilning)Maltlanmış arpanın kurutularak çimlenme işleminin durdurulması. Fırınlamada turba kullanılırsa malt daha isli bir tad alır.
FıçıViskiyi yıllandırmak için kullanılan, genellikle Amerikan/Avrupa meşesinden tutkal ve çivi kullanılmadan üretilen kap. Viski yıllandırmak için yeni fıçılar kullanılabileceği gibi burbon, şeri, şarap gibi pek çok diğer içkinin bekletildiği fıçılar da kullanılabilirButt fıçı: 500 lt, Pipe fıçı: 430 lt, Puncheon fıçı: 320 lt, Hogshead fıçı: 250 lt, Barrel: 200 lt, Quarter fıçı (çeyrek fıçı): 125 lt
G
GlencairnViski tadımı için tasarlanmış, kısa ayaklı, geniş gövdeli ve dar ağızlı bir kadeh türü
GristMaltlanmış tahılın değirmende öğütülerek aldığı kaba un formu.
H
HarmanArpa ve diğer tahıl viskilerinin karıştırılması (harmanlanması) ile üretilen viskilere verilen genel ad
Harman Malt(eski adı Vatlanmış (vatted) malt) Birden çok tek malt viskinin karıştırıldığı bir harman. Tek malt viskilerin diğer tahıl viskileri ile harmanlandığı “harmanlanmış viski” ile karıştırılmamalıdır.
Harmanlanmış ViskiTek malt viskilerin diğer tahıl viskileri ile harmanlandığı viski türü. Satışta olan viskilerin %90’ı harmanlanmış viski sınıfındadır
I-İ
İlk İmbik(Wash Still) Fermente olan %6-8 alkol içeren sıvının damıtılarak %10-20 alkol düzeyine ulaştığı imbik
İmbikViski damıtımının yapıldığı özel şekilli, çoğunlukla bakırdan yapılan özel aparat
K
KaramelViskinin rengini koyulaştırmak için kullanılan tatsız ve kokusuz bir renklendirici (E150). Genellikle harmanlanmış viskilerde renk tutarlılığı sağlamak için kullanılır.
Kuğu boynuArmut şekilli imbiğin boyun kısmının incelip kıvrılarak kuğu boynuna benzer bir şekil aldığı nokta; buharlaşan alkolün yoğunlaşması için önemli bir yapıdır.
L
Lale kadehYuvarlak şekilli, ağzı kenara yakın genişleyen bir kadeh türüdür; tadım sırasında aromaları güçlendirmektedir.
MaltIslatırlarak çimlendirilmiş bir tahılın kurutulması ile elde edilen tahıl. Tahılın içinde bulunan nişastanın (kompleks şeker) basit şekerlere çevrilmesini sağlayan enzimleri ortaya çıkarır.
MatürasyonBkz. Olgunlaştırma
MayaŞekeri tüketerek alkol oluşturan bir mikroorganizma
MayşelemeKaba un (bkz grist) haline getirilmiş tahılın sıcak suyla karışıtılarak alkole dönüşebilecek şekerlerin ortaya çıkarılma işlemi
Mayşeleme TankıMayşenin oluşturulduğu ve mayanın eklendiği çok büyük hacimli tanklar
MELEKLERİN PAYIAlkol olgunlaşırken fıçıdan buharlaşan hacme verilen ad. İskoçlar buharlaşan alkolün meleklere gittiğine ve bunun karşılığında müthiş viskiler elde ettiklerine inanmaktadır. İskoçya’da yılda %2 düzeylerindeyken, Hindistan ve Tayvan gibi nemli ve sıcak iklimlerde %16’ya kadar çıkabilir.
Meşe(Latince Quercus) Viskiyi olgunlaştırmak için kullanılan fıçıların hammaddesi olan ağaç. Beyaz meşe (Quercus Alba) ve Avrupa meşesi (Quercus Robur) en sık kullanılan meşe türleridir. Japon viskileri için Mizunara (Japon meşesi) da kullanılmaktadır.
Olgunlaştırma (matürasyon)Viskiye tat ve renk kazandırmak için fıçıda uzun yıllar bekletme işlemi
P
ppm(parts per million) bir viskindeki turba etkisini (fenol miktarını) gösteren ölçü birimi
ProofAmerika’da alkol düzeyini belirlemek için kullanılan ölçü. ABV cinsinden % alkolün 2 katıdır. (%40 alkol = 80 proof)
Pure MaltHarmanlanmış malt viskiler için kullanılan ve günümüzde geçerliliğini yitirmiş bir terim
S-Ş
Single Cask (Single Barrel)Tek bir fıçıdan çıkmış viskinin şişelenmesi
SonlandırmaFıçıda olgunlaşmış bir viskinin farklı bir karakterdeki fıçıya alınarak değişik tatlar elde etme işlemi. Örn. 8 yıl burbon fıçısında olgunlaştırılmış bir viskinin son 6 ay bir şarap fıçısına alınması
Soğuk FiltrasyonViskilerin şişelenmeden önce soğutulup filtre edilmesi işlemi. Bu yöntemle soğutulan veya içine buz atılan viskinin bulanması önlenmektedir.
Sürekli DamıtımBkz. Coffey İmbiği
T
Tahıl viskisiArpa dışındaki tahıllar kullanılarak üretilmiş viski. Sıklıkla buğday, çavdar ve mısır kullanılmaktadır. Coffey imbiği kullanılarak üretilir.
Tek MaltTek bir damıtımevinde arpa kullanılarak üretilmiş viski
Tek Pot İmbikSadece İrlanda’ya özgü bir üretim yöntemi. Maltlanmış ve maltlanmamış (yeşil) arpanın karıştırıldığı ve 3 kere damıtıldiği bir viski türü
TumblerViski içmek için kullanılan ayaksız bir bardak türüdür.
Turba (Torf)Bitki gibi organik maddelerin toprakta çürüyerek oluşturduğu, kömür öncülü bir madde. İskoçya ve İrlanda’da bol miktarda bulunur ve arpaların kurutulması için fırınlama işleminde yakıt olarak kullanılır. Yandığı zaman ortaya çıkan fenoller özellikle Islay viskilerinin isli ve kendine has tadını verir.
Turbasız KurutmaArpanın kurutulması sırasında yakıt olarak turbanın kullanılmadığı, sıcak havayla kurutulma işlemi
Tükürme Kovası(spittoon) Viski tadımı sırasında, özellikle çok sayıda viski tadılıyorsa, ağıza alınan viskinin tükürüldüğü kap
U
Uisge Beathaİskoç Galcesinde “yaşam suyu” anlamına gelen bir terimdir. Uisge kelimesi yıllar içinde değişerek whisky (viski) kelimesine dönüşmüştür.
V
VatlamaBirden çok damıtımevinde üretilmiş tek malt veya tek tahıl viskilerin karıştırılma işlemi
W
WashDaha sonra damıtılarak alkol oluşturacak, fermente olmakta olan sıvı
WashbackDaha sonra damıtılarak alkol oluşturacak, fermente olmakta olan sıvıların içinde durduğu tank
Y
YBV (Yaş Belirtilmeyen Viskiler)Non Age Statement – Şişe üstünde yaş belirtilmeyen (rakam görmediğimiz) viskiler. Bir viski üstünde gördüğümüz rakam o şişenin içindeki en genç viskinin yaşını göstermektedir.
Yeniden Dolum(refill) Daha önce içinde viski yıllandırılmış fıçıları tanımlayan bir terim
Yer maltlamasıIslatılan arpaların damıtımevinin yerine serilmesi ve elle havalandırılarak maltlanması işlemi. Çok az damıtımevinde süren oldukça yorucu bir işlemdir.
OlorosoKoyu renkli bir şeri türü. Viski olgunlaştırmak için Oloroso fıçıları sıklıkla kullanılmaktadır.
 O
ÇavdarGenellikle Amerika’da viski yapımında kullanılan bir tahıl çeşidi.
Çift Damıtımİskoç viskilerin neredeyse tamamında uygulanan damıtım yöntemi. İlk damıtımda %10-20 düzeyinde alkol elde edilirken ikinci damıtımda bu oran %63 -72’ye çıkar.
Çikolata MaltıFırınlama işlemi uzun tutulmuş, yanık malt
Ü
Üçlü damıtımGenellikle İrlanda viskilerinde uygulnan bir damıtım şeklidir. Viski 2 kez değil 3 kez damıtılır ve daha rahat içimli bir karakter kazanır. İskoçya’da Auchentoshan ve Springbank de üç kere damıtım yöntemini kullanmaktadır.
Şeriİspanya’nın Jerez bölgesinde üretilen alkolü artırılmış bir şarap türü. Fıçıları viski endüstrisinden çok sık kullanılmaktadır.

Notice: is_search fonksiyonu hatalı çağırıldı. Koşula bağlı sorgu etiketleri sorgu çalışmadan önce çalışmazlar. Öncesinde her zaman yanlış değeri döndürürler. Daha fazla bilgi için lütfen WordPress hata ayıklama adresine bakın. (Bu mesaj 3.1.0 sürümünde eklendi.) in /home/u6239310/public_html/wp-includes/functions.php on line 5835

Notice: is_feed fonksiyonu hatalı çağırıldı. Koşula bağlı sorgu etiketleri sorgu çalışmadan önce çalışmazlar. Öncesinde her zaman yanlış değeri döndürürler. Daha fazla bilgi için lütfen WordPress hata ayıklama adresine bakın. (Bu mesaj 3.1.0 sürümünde eklendi.) in /home/u6239310/public_html/wp-includes/functions.php on line 5835

Notice: is_feed fonksiyonu hatalı çağırıldı. Koşula bağlı sorgu etiketleri sorgu çalışmadan önce çalışmazlar. Öncesinde her zaman yanlış değeri döndürürler. Daha fazla bilgi için lütfen WordPress hata ayıklama adresine bakın. (Bu mesaj 3.1.0 sürümünde eklendi.) in /home/u6239310/public_html/wp-includes/functions.php on line 5835

Notice: is_feed fonksiyonu hatalı çağırıldı. Koşula bağlı sorgu etiketleri sorgu çalışmadan önce çalışmazlar. Öncesinde her zaman yanlış değeri döndürürler. Daha fazla bilgi için lütfen WordPress hata ayıklama adresine bakın. (Bu mesaj 3.1.0 sürümünde eklendi.) in /home/u6239310/public_html/wp-includes/functions.php on line 5835

Notice: is_feed fonksiyonu hatalı çağırıldı. Koşula bağlı sorgu etiketleri sorgu çalışmadan önce çalışmazlar. Öncesinde her zaman yanlış değeri döndürürler. Daha fazla bilgi için lütfen WordPress hata ayıklama adresine bakın. (Bu mesaj 3.1.0 sürümünde eklendi.) in /home/u6239310/public_html/wp-includes/functions.php on line 5835

Notice: is_feed fonksiyonu hatalı çağırıldı. Koşula bağlı sorgu etiketleri sorgu çalışmadan önce çalışmazlar. Öncesinde her zaman yanlış değeri döndürürler. Daha fazla bilgi için lütfen WordPress hata ayıklama adresine bakın. (Bu mesaj 3.1.0 sürümünde eklendi.) in /home/u6239310/public_html/wp-includes/functions.php on line 5835

Viski Kültürü

, , , , , , , , , , ,
0

MALTIN PEŞİNDE İskoçya Viski Damıtımevleri

Dr. Burkay Adalığ, üçüncü kitabı MALTIN PEŞİNDE İskoçya Viski Damıtımevleri nde 10 yıla yayılan seyahatlerinden yola çıkarak aşık olduğu ülke İskoçya’nın zengin kültürünü, ilginç ayrıntılarla dolu tarihini, doğal güzelliklerini ve elbette milli içkileri viskiyi okurlarıyla buluşturuyor. 169 damıtımevi ile ilgili bilgileri bulabileceğiniz, yüzü aşkın tadım notuyla ve Adalığ’ın ilginç anılarını da aktardığı viski seyahat rotaları ile zenginleşen bu eser, İskoçya üstüne hazırlanmış en geniş kapsamlı gezi ve anı kitabı. 

NO MORE POSTS